بشاگرد دارای تمدنی غنی و تاریخی است / احجاف نویسندگان معاصر، زخم کاری بشاگرد

خبرگزاری فارس: براساس مستندات تاریخی و شواهد موجود، بشاگرد هرمزگان که برخی‌ها به اشتباه مدعی‌ کشف آن در اوایل دهه 60 شده‌اند، دارای تمدنی بس غنی و مردمانی تاجر و کشاورز تا قبل از آن زمان نیز بوده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از شرق هرمزگان، نوشتار روبه‌رو حاصل بیش از یک سال تحقیق و پژوهش خبرنگار فارس در حوزه بشاگرد است، که با توجه به جزئیات کنونی، مستندات تاریخی و استفاده از گفته‌های پیرمردها و پیر زنان که خاطرات و حقایق این سرزمین نسل به نسل و سینه به سینه بدان‌‌ها رسیده تهیه و تنظیم شده است.

وجه تسمیه مناطقی از بشاگرد

بشکرد سرزمینی است وسیع وپهناور شامل مناطق ،بخش ها و روستاهای بسیار که در این مقاله و مقوله های بعدی به اختصار در مورد آن مطالبی را در اختیار دوستان خواننده قرار میدهیم. در این مجال سعی میکنیم وجه تسمیه بعضی از مناطق این دیار عزیز را به رشته ی تحریر در آوریم .

-دروسر: در اصل (در آب سرد) یا (در یاو سرد) بوده . واژه در به زبان بشکردی معنای رودخانه می دهد .

در واقع نام دروسر برگرفته از نام رودخانه ای است به همین نام که گفته می شود در اغلب فصل های سال از آب خنک وگوارایی برخوردار بوده است.

-پیزگ:کلمه پیزگ در اصل نام بومی نوعی گیاه در بشکرد بوده است .همچنین روایت میکنند در حاشیه رودخانه ی بزرگ شهبابک قطعه زمینی کشاورزی به همین نام وجود داشته است .

چوخون:وجه تسمیه و علت نامگذاری روستای مذکور برگرفته از تپه کوچک ومخروطی شکلیست واقع در دامنه کوه پاکوه بشاگرد که بنا بر اظهارات قدیمی های روستا به دلیل رنگ متمایل به قرمز و شباهت آن به تپه ای از خون «چوخوند»نامیده شده است وبه مرور زمان به «چوخون» تغییر اسم داده است. البته علیرغم درج نام چوخون در تقسیمات کشوری برای این روستا اغلب بومیان منطقه نام این روستا را «چوخوند»تلفظ می کنند.

شهبابک: به معنای بابک بزرگ برگرفته از نام روستایی است به نام بابک که یکی از روستاهای شهبابک است.این منطقه در در گویش های مختلف بشکردی تحت عنوان شاهباوغ ، شهباوغ،و شهباوگ از آن نام برده می شود.

جگدان: ترکیبی است از دو کلمه ی جگ و دان به معنای منطقه ای که دخت جگ درآن وجود دارد.و جگ نام بومی درختی است که در بعضی از مناطق بشکرد به وفور دیده می شود.
در نوشته ها و نقشه های پانصد ساله ی اروپایی و غربی نام کلورو( KOLOROO) که قسمتی از جگدان است ذکر شده است.

سرکوه: یعنی بالای کوه ،و از آن جایی که اغلب مناطق و توابع این حوزه بر بلندی های کوه (پهکی ) واقع شده اند بدین نام شهرت دارد.



گوریچی:گفته می شود در زمان های بسیار دور این منطقه از بشکرد محل زندگی گروهی از قبائل گبر که در زبان بشکردی (گور) نامیده می شود بوده است.

گافر و پارموند: گفته می شود که اصل مردم این حوزه از از قبائل (غافری عمان) و از وادی بنی غافر که غرب ولایت رستاق قرار دارد می باشند که به بشکرد هجرت کرده اند. بدین سبب نام این حوزه از سرزمین پهناور بشکرد را گافر نهاده اند.

سردشت: سردشت مرکز کنونی شهرستان بشکرد می باشد ودلیل نام گذاری آن بدین اسم دشت وسیع و نسبتآ پهناوری است که شهر سردشت در آن واقع شده است.

بیستکاو: روایت شده است در زمان های بسیار دور که خرید و فروش در بشکرد به صورت مبادلات کالا به کالا رایج بود زمینی کشاورزی در این منطقه وجود داشته است که قیمت آن بیست راس گاو بوده است .

ادامه دارد

دینداری مردم بشاگرد

در تمام سرزمین بشکرد مجسمه های گلی یا سنگی و پیکره ها و بدنک های بت تا به حال یافت نشده است . از این رو می توان گفت بشکردی های قبل از میلاد مسیح به ادیان باستانی هندورانی(هند وایرانی)اعتقاد داشته اند و هرگز بت پرستی در میان آنان رواج نداشته و به نظر می رسد قبل از ورود دین مقدس اسلام به ایران و بلوچستان مردم بشکرد پیرپرست بوده اند یعنی پیران نادیده وخیالی را عبادت می کرده اند.
شاید این نوع از اعتقادات انسانی از هندوستان که گاهواره ی کیشهای دیرینه ی دنیاست به بشکرد که زیر حکمرانی راجات غرب هند بوده است منتقل شده و تا ورود اسلام به این سرزمین ادامه داشته است.

ریشه ی بشکردی ها

اغلب تاریخ نویسان شرقی، غربی،عربی و مورخین بلوچ و افاغنه و هند و سند و پاکستان و غیره بشکردی ها را عرب نژاد می پندارند و معتقدند مردم بشکرد بعد از فتوحات اسلامی از مناطقی نظیر یمن ،عمان ، حجاز و شام به این سرزمین مهاجرت کرده اند.

صفی الدین بغدادی متوفی ۷۳۹هجری در کتاب مراصع الاطلاع میگوید:قفص کوهی است در کرمان مردمش همچون کرد ها به نام قفص(بشکردی ها) و بلوص(بلوچ های بیابان) میباشند. واین کوه نزدیک به دریاست و اصل مردمش از عرب است .

طبیعت روستای کوه حیدر

اگر بخواهیم کوه حیدر را از نظر اقلیمی مورد بحث وبررسی قرار دهیم باید به طبیت بکر وزمین های کشاورزی آن نظر کنیم نخلستان دهزه ِپشلاغر وزهرا مرده که خرمای مزافتی آن کام هر کس را به خودش معطوف کرده یکی دیگر از شگردهای این روستای زیبا ودیدنی می باشد.
دهزه یکی از قدیمی ترین جاهایی است که حتی می توان به آن کوه حیدر باستان نامید زیرا که مردمان همین دیار بودن که بعدها به یکجا نشینی روی آوردند. ومردم را به یکجا نشینی دعوت کردند.
اما از این هم که بگذریم دیدنی ترین جای کوه حیدر(سدبزرگ استقلال ) کوه حیدر می باشد که در دوره دوم شورای زحمت کش این روستا حاج موسی زارعی ودستان توانمند مردم کوه حیدر درسال ۱۳۸۳ ساخته شده وپس از یک سال به بهره برداری رسید.
وچیز دیگری که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند کوه های سربه فلک کشیده دور تا دور کوه حیدر می باشد.
اما از هر چیز که بگذریم از اماکن زیارتی این روستا نمی توان گذشت. مکان متبرکه کوه حیدر قدیم که زیارتگاهی به عشق مولایمان علی (ع) در آن وجود دارد که در ۱۲ کیلومتری از کوه حیدر فعلی قرار دارد.
وهمچنین زیارتگاهای دیگر که هر یک به نام یکی از ائمه (ع) نام گذاری شده که مردم به عشق اهلبیت هر سال برای ادب احترام وگرفتن حاجات به آنجا می روند ونذر ادا می کنند.
که مشهورترین این زیارت گاههاعبارتنداز: گیشدان .دهگره. شاه مردان علی (ع).سرشم و... وخلاصه کوه حیدر دیار عاشقان است.

دوستان عزیز منظور از زیارتگاه ها این است که مردم به عشق اهلبیت جاهای خوش آب وهوایی را به نام هر کدام از این بزرگواران مشخص کرده اند. ودلیل آن هم این است که مردم اولیه کوه حیدر توان رفتن به زیارت امامان در نجف وکربلا وسایر اماکن متبرکه را نداشتند فلذا برای عرض ارادت چنین مکانهایی را به وجود آورده اند.

معرفی روستای کوه حیدر

روستای کوه حیدر از توابع شهرستان بشاگرد می باشد که جمعیت آن بالغ بر هزار نفر می رسد.


مردم کوه حیدر همگی شیعه مذهب هستند وشاید انتخاب نام کوه حیدر هم به این روستا گویای همین مطلب باشد چون حیدر یکی از القاب حضرت علی (ع) می باشد.
سابقه شکل گیری روستای کوه حیدر به سال ۱۳۵۰ شمسی بر می گردد از آنجا که زندگی کوج نشینی دیگر جواب گوی نیاز های بشری نبود. مردم را به این فکر رهنمود کرد که به دنبال یک جای مناسب برای یکجانشینی باشند
ازآنجا که کوه حیدر هم از نظر وسعت و هم از نظر آب هوا شرایط اقلیمی را برای کشاورزی ودامداری فراهم می کرد مردم این جا را انتخاب کردند.
وگفتنی است که نام اول کوه حیدر هنگام ورود اقوام دهزه به این روستا شاهواز بود بعدها به عشق علی (ع) نام آن را تغییر دادند.

زیارتگاه های روستای کوه حیدر

روستای کوه حیدر دارای زیارتگاه هایی است که مردم بز یا گوسفند نذری خود را در آنجا ذبح می کنند و اعتقاد خاصی هم به این زیارتگاه ها دارند و هر یک از این زیارتگاه ها یک مرید یا بانی دارند که بزها را ذبح میکند و اعمال خاص زیارت را انجام میدهند.

هیچ یک از مردم روستا قدمت این زیارتگاه ها را به طور دقیق نمی دانند و بعضی میگویند که از زمان های امامان معصوم (ع) این زیارتگاه ها بوده اند !!! و 50 سال یا قبل از آن هم این در زیارتگاه ها اعمال خاصی انجام می شد که الان همه آن اعمال انجام نمی شوند.

این زیارتگاه ها عبارتند از:

1_زیارتگاه "حضرت امیرالمومنینن (ع)" کوه حیدر بالا

2_زیارتگاه امام حسین گیشدان

3_زیارتگاه های سربند

در این سه زیارتگاه فقط در روزهای و ایام مشخص شده از سال نذر خود را انجام میدهند..

1_ زیارتگاه حضرت امیرالمومنین کوه حیدر بالا

این زیارتگاه از بزرگترین زیرتگاه ها میباشد که بیش از 1000نفر در آن حضور دارنداین زیارتگاه در 10کیلو متری جنوب روستای و در طرف روستای زَهَک قرار دارد و مکان مقدسی است که مردم روستای کوه حیدر و روستای اطراف بز یا گاو یا میش نذری خود را در این مکان ذبح می کنند و بین مردم تقسیم می کنند،همچنین مردم در این زیارتگاه نمی توانند بعد از تقسیم نذورات آنها را به خانه ببرند و در آنجا بخورند. این زیارتگاه همچنین شربتی دارد که یک نوع شن پاک می باشد و آنرا در آن حل می کنند و سه جرعه از آن آن آب را می نوشند که مردم روستای کوه حیدر اعتقاد دارند این شربت شفا بخش است


2_ زیارتگاه امام حسین گیشدان

"این زیارتگاه در غرب روستا و در محلی به نام بُستَکان که 10کیلومتری روستا قرار دارد که در آن هیچ گونه راه ارتباطی وسیله نقلیه وجود ندارد واعمالی شبیه زیارتگاه کوه حیدر بالا دارد


3_ زیارتگاه های سربند

این زیارتگاه ها که بالاتر از زیارتگاه کوه حیدر بالا قرار دارد وحدود 20کیلومتر فاصله دارد و در ارتفاع بسیار بالا از سطح دریا قرار دارد و هوا خنک میباشد و خود به چند زیارتگاه تقسیم میشود که هر کدام با اعمال خاصی صورت میگیرد مثلا یکی گوشت کباب زده میشه ، یکی هفت نفر مرد متأهل میتوانند حضور داشته باشند حتی گوشت نذری را فقط تا فاصله ی خاصی میتوان برد.


توجـــــه:این مطلب تحقیقی است که تعدادی از افراد روستای کوه حیدر نوشته اند و در وبلاگ رسمی روستای کوه حیدر قرار داده اند ما این مطلب را با ویرایش فراوان و اصلاح اشتباه های تایپی و تصحیح حشو ادبی و کلمات و جملات زاید در این وبلاگ قرار دادیم و  عدم صحت این مطلب به وبلاگ چوخونی هیچ ربطی ندارد ツ

معرفی روستای چوخون

روستای" چوخون "واقع در 100کیلومتری شهر "جاسک" از سمت جنوب غربی و 50کیلومتری شهر سردشت(مرکز شهرستان) از سمت شمال ، یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان بشاگرد است که با تعداد 255 خانوار و 869 نفرجمعیت یکی از پرجمعیت ترین روستاهای بشاگرد است.

تلفظ نام این روستا به صورت چـوخُـن است و به صورت چوخون نوشته میشود.

اهالی این روستا از طبقه ی دهقانان بشاگردند که در لهجه ی محلی «بلوچکاره» نامیده می شوند 

تمامی ساکنین این روستا مثل سایر روستاهای بشاگرد مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند.

و در قدیم اغلب به شغل کشاورزی ودامداری مشغول بودند که به دلیل کمبود منابع آب،زمین کشاورزی ونبود چراگاه مناسب کشاورزی ودامداری در این منطقه رونق چندانی نداشت ومردم روستا جهت امرار معاش بامشکل مواجه بودند و در حال حاضر به هیچ وجه مردم روستا از دامپروری و یا کشاورزی کسب درآمد نمیکنند و تنها برای معیشت و زندگی خود مقداری دام با چند متر زمین کشاورزی یا باغچه دارند. 

امروزه با پیشرفت علم و محرومیت زدایی از روستا تعداد اندکی از جوانان با ادامه تحصیل خود به سر کار میروند و در ادارات شهرستان مشغول به کار میشوند ولی به دلیل نرخ بالای بیکاری در کشور و استان هرمزگان به ویژه شهرستان بشاگرد جوانان با فکر اینکه به دلیل نرخ شدید بیکاری با درس خواندن به جایی نمیرسند ،با رسیدن به مقطع دبیرستان درس را رها کرده و برای کار و شغل آزاد مهاجرت شغلی میکنند به طوری که بیشتر جوانان برای کار به شهرستانهای دیگر استان مانند جاسک،میناب و بندرعباس و حتی دیگر استانها به ویژه قم می روند 

ادامه مطلب فراموش نشه

افسانه کشف بشاگرد، دروغی باور نکردنی

موضوع کتاب سرگذشت یک سرباز، خاطراتی از مرحوم عبدالله والی است.

والی اندکی بعد از آنکه در سال 1361 از سوی کمیته امداد امام خمینی به بشاگرد اعزام شد، کمیته امداد این دهستان را تاسیس و تا سال 1384 به مدت 23 سال مدیریت آن را به عهده داشت. 

بشاگرد که در بر اساس مصوبه آبان 1387 هیات دولت، در اردیبهشت 1388 به یک شهرستان مستقل تبدیل شده است، در استان هرمزگان و در مجاورت استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان واقع شده است. این منطقه در سرشماری سال 1385 دارای 178 آبادی با 31هزار نفر جمعیت بوده است.

سرتاسر منطقه بشاگرد کوهستانی است و محدودیت‌‌های طبیعی به همراه بی توجهی مسئولان در دهه‌های معاصر، محرومیت شدید این منطقه از کشور را در پی داشته است که این محرومیت در دهه‌های اخیر نیز کمابیش تداوم یافته است؛ چنانکه به علت خشکسالی‌های مستمر و نبود امکان اشتغال، میزان مهاجرت از آبادی‌های آن بالاست و بخصوص مردان بشاگردی با شرایطی بسیار سخت در میناب، بندرعباس، جزیره کیش، عسلویه و قشم، اغلب به انجام کارهای خدماتی اشتغال دارند.

تردیدی نیست که فعالیت‌های کمیته امداد بشاگرد با مدیریت مرحوم والی در طول سال‌های گذشته ضمن پاسخگویی به نیازهای اولیه فرودستان منطقه، نقش موثری در تغییر سیمای عمومی‌ بشاگرد داشت. احداث مدارس مختلف، تلاش برای برقرسانی و آبرسانی و انتقال شبکه مخابراتی در روستاهای منطقه و ایجاد درمانگاه در بشاگرد از جمله خدمات ارزشمند ارائه شده در این سال‌هاست.

آب در سدجگین و ما تشنه لبان میگردیم

منطقه بشاگرد با دارا بودن بیش از 270 روستا با پراکندگی روستاها این روزها با مشکل و کمبود شدید بی آبی مواجه گردیده که با این معضل آیا مسئولین و خادمین خدمت گذار محترم استان و شهرستان اقداماتی انجام داده اند؟

به چشم میخورد که در این روز ها مردان و زنان و کودکان تشنه لب بشاگردی، کوزه به دست در روستا به روستا چشمه به چشمه در پی قطره ای آب هستند و تعداد زیادی از مردم روستا با مشکلی که هر ساله گریبان گیر آنهاست تصمیم بر کوچ کردن از روستاها را دارند، اما آب در سد جگین و ما تشنه لبان میگردیم.

بقیه در ادامه مطلب